O tym jak bardzo prawo może być zawiłe i skomplikowane, już chyba każdy wie. „Prawo pracy pod lupą”, to cykl wpisów dotyczących zagadnień prawnych, które są istotne z punktu widzenia pracownika, a nie zawsze są w pełni jasne. Podajemy je w przystępnej formie pytań i odpowiedzi. Tym razem, poruszamy zagadnienia dotyczące urlopu macierzyńskiego.
- Ile przysługuje mi urlopu macierzyńskiego przy urodzeniu 1 dziecka?
20 tygodni, przy urodzeniu 1 dziecka przy 1 porodzie. Jeśli rodzisz bliźniaki, to ten czas się wydłuża. Zobacz w punkcie 2.
- Ile zatem przysługuje mi urlopu macierzyńskiego jeśli mam urodzić bliźniaki?
W tym przypadku jest to 31 tygodni, a jeśli byłaby to większa liczba dzieci, to przedstawia się taka sytuacja następująco:
a) 33 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie;
b) 35 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie;
c) 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.
3. Czy z urlopu macierzyńskiego mogę zacząć korzystać już przed narodzinami dziecka, czy dopiero po porodzie?
Owszem. Możesz skorzystać maksymalnie z 6 tygodni urlopu macierzyńskiego przed przewidzianym terminem porodu.
- Czy muszę wykorzystać w pełni przysługujący mi urlop macierzyński, czy też mogę szybciej wrócić do pracy?
Jeśli po porodzie wykorzystasz minimum 14 tygodniu urlopu, to masz pod pewnymi warunkami prawo zrezygnować z pozostałej części urlopu. Przeczytasz o tym w punkcie 5.
Jeśli posiadasz orzeczenie o niezdolności do pracy, to z urlopu macierzyńskiego możesz zrezygnować już po wykorzystaniu 8 tygodniu urlopu. Oczywiście również i tutaj są pewne warunki, które należy spełnić. Przeczytasz o tym w punkcie 6.
- Jakie są wspomniane warunki, abym mogła zrezygnować z pozostałej części urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu 14 tygodni?
Jest to możliwe wyłącznie wtedy, gdy ojciec wychowujący dziecko (zatrudniony w oparciu o umowę o pracę) pójdzie na 6 tygodni urlopu tacierzyńskiego (w 1 dziecka, bądź odpowiednio więcej w przypadku np. bliźniaków) i będzie sprawował osobistą opiekę.
- Jakie są wspomniane warunki, abym mogła zrezygnować z pozostałej części urlopu macierzyńskiego w przypadku, gdy mam orzeczenie o niezdolności do pracy?
Jest to możliwe, gdy pozostałą część urlopu wykorzysta ojciec dziecka, lub inny członek najbliższej rodziny, który jest pracownikiem bądź ubezpieczonym.
- Czy jest to urlop płatny, czy bezpłatny?
Jest to urlop płatny. O szczegółach piszemy w dalszej części artykułu.
- Piszecie, że urlop macierzyński trwa tylko 20 tygodni, a moje koleżanki są na macierzyńskim około roku. Jak to możliwe?
Wynika to z tego, że po 20 tygodniach urlopu macierzyńskiego można skorzystać z urlopu rodzicielskiego, który wynosi 32 tygodnia (w przypadku 1 dziecka), tak więc to jest wyłącznie skrót myślowy gdy mówimy, że urlop macierzyński trwa rok.
- Jaka jest wysokość zasiłku macierzyńskiego, który otrzymam?
Są trzy opcje:
a) 80 proc. podstawy wymiaru– w przypadku wystąpienia z wnioskiem o udzielenie urlopu rodzicielskiego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim w pełnym wymiarze, nie później niż 21 dni po porodzie. Zasiłek macierzyński wynosi wtedy 80 proc. podstawy wymiaru podczas urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego;
b) Jeśli przekroczysz termin złożenia wniosku o urlop rodzicielski w 21-dniowym terminie, to otrzymasz odpowiednio: 100% podstawy wymiaru zasiłku podczas urlopu macierzyńskiego, a na czas urlopu rodzicielskiego: 60%
c) Albo 100% kwoty, od której oblicza się wysokość zasiłku -> w sytuacji, gdy nie złożysz wniosku o urlop rodzicielski i po urlopie macierzyńskim zdecydujesz się powrócić do pracy.
10. Piszecie o jakiejś podstawie, od której wylicza się 100%, 80%, 60%. O co chodzi?
Podstawą do obliczenia wysokości zasiłku macierzyńskiego jest średnia zarobków uzyskanych w ostatnich 12 miesiącach przed porodem.
- Czy jeśli nie mam pracy, to nie dostanę żadnego zasiłku?
Otrzymasz z uwagi na wprowadzone „kosiniakowe”. Każda osoba, niezależnie od tego, czy pracuje, czy jest ubezpieczona, czy studiuje bądź przebywa na bezrobociu otrzyma zasiłek w wysokości 1000 złotych przez 12 miesięcy od porodu.
- A jeśli średnia moich zarobków za ostatnie 12 miesięcy jest niższa niż 1000 złoty, to lepiej na tym wyjdą osoby, które nie pracują?
Nie. W tej sytuacji państwo dopłaca różnicę, każda kobieta musi dostać minimum 1 tys. zł zasiłku macierzyńskiego.
Artykuł powstał w oparciu o Kodeks Pracy (Ustawa z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy wraz z późniejszymi zmianami)
