„Każdy kto ma w planach budowę własnego domu, w trakcie procesu budowlanego będzie miał styczność z geodetą, który wykona mapę do celów projektowych, wytyczy budynek na działce, a po skończeniu budowy pomierzy i sporządzi mapę powykonawczą, niezbędną do odbioru budowlanego” – mówi Michał Sanecki – właściciel firmy geodezyjnej Certgeo. W tym odcinku cyklu „Pomysł na siebie. Pomysł na życie” rozmawiamy o profesji geodety. To zawód dla ludzi, którzy mają dość typowej pracy biurowej i potrzebują różnorodności. Geodeci pracują bowiem również w terenie i spotkać ich można nie tylko na placach budowy, ale również w urzędach, czy też wykonują pomiary górnicze.
- Jak wygląda typowy dzień geodety i jak wygląda Twój typowy dzień?
Nie jest łatwym opisać typowy dzień. Wiele zależy od tego, gdzie się pracuje: w urzędzie, czy w prywatnej firmie, w terenie, czy w biurze i jaki ma się zakres obowiązków.
Jeśli chodzi o mnie, to jestem odpowiedzialny za funkcjonowanie firmy oraz osobiście wykonuję prace geodezyjne, więc nie ma czegoś takiego jak typowy dzień;) Oczywiście są pewnie czynności, które należy wykonywać regularnie w każdym miesiącu jak np. opłacenie składek ZUS, podatków, zgłaszanie prac geodezyjnych do urzędów, kontakt z klientami, urzędami, czy wystawianie faktur.
Natomiast dzięki temu, że praca w pewnej części jest pracą terenową to jednego dnia jedzie się wykonać pomiar objętości mas ziemnych przy budowie drogi ekspresowej, innego dnia wytyczyć fundament pod nowe bloki, czy sporządzić mapę pod projekt nowego centrum handlowego. Wszystko zależy od tego jakie zlecenia mamy do wykonania. Praca jest zatem dość różnorodna. Oczywiście z biegiem lat i wykonywaniem coraz większej ilości zleceń w pewnym momencie zaczyna się coraz więcej czynności powtarzać.
Najbardziej monotonną oraz jak dla mnie najmniej przyjemną częścią pracy jest sporządzanie dokumentacji z pomiarów, operatów geodezyjnych i przekazywanie ich do urzędów. Niestety, mimo najnowszych systemów informatycznych wciąż jest bardzo dużo biurokracji w tym zawodzie. Uproszczenie przepisów odnośnie sposobu sporządzania dokumentacji oraz wykonywania pomiarów geodezyjnych mogłoby naprawdę usprawnić pracę oraz bardziej „uwolnić” ten zawód od urzędów. Nie jest to tylko moja opinia, gdyż podobnie na ten temat wypowiadają się moi koledzy z branży.
- Czy od razu wiedziałeś, że chcesz iść na geodezję i jakie były wówczas Twoje wyobrażenia o tej pracy, a jaka jest rzeczywistość?
Idąc na studia (Geodezja i Kartografia na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławia) planowałem w przyszłości wykonywać zawód, który łączyłby pracę w terenie z pracą biurową. Zawód geodety jak najbardziej umożliwia taki rodzaj pracy.
Wyobrażałem sobie, iż zawód ten umożliwi mi częste wyjazdy w różne rejony kraju oraz poznawanie nowych miejsc i ludzi. W dużej mierze moje oczekiwania się spełniły, jednakże jest też kilka rzeczy, które zaskoczyły mnie w negatywny sposób np. ilość czasu jaką trzeba poświęcić na opracowanie dokumentacji. Zdarza się, iż opracowanie dokumentacji jest o wiele bardziej czasochłonne niż praca w terenie. Kolejną rzeczą o której nie miałem pojęcia na studiach jest to, jak bardzo wykonywanie tego zawodu uzależnione jest od urzędów państwowych. Praktycznie każda wykonywana przeze mnie praca geodezyjna musi być zgłoszona i zweryfikowana w odpowiednim urzędzie. Mimo jednego obowiązującego prawa każdy z urzędów interpretuje je na swój sposób, co jest dodatkowym utrudnieniem.
- Jakie przedmioty najbardziej Ci się przydały na studiach, do czego warto w szczególności się przyłożyć i które z zajęć dały Ci solidną podstawę do dalszego rozwoju?
W zależności od specjalizacji jaką sobie wybierzemy na studiach w późniejszej pracy przydają się zupełnie inne przedmioty. Wykonując zawód geodety pracującego w terenie i wykonującego pomiary geodezyjne na pewno należy większą uwagę przyłożyć do przedmiotów z zakresu geodezji inżynieryjnej. Warto również skupić się na nauce obsługi specjalistycznych programów komputerowych, a także na zajęciach praktycznych z obsługi przyrządów pomiarowych. Często niedoceniane przez studentów, a bardzo przydatne w późniejszej pracy są przedmioty poruszające zagadnienia z zakresu prawa geodezyjnego. Bardzo ważną kwestią są również praktyki zawodowe wykonywane w trakcie studiów. Jest to doskonała okazja, aby zetknąć się z realiami tego zawodu.
- Czym tak naprawdę zajmuje się geodeta?
Geodeta jest specjalistą, inżynierem zajmującym się wykonywaniem pomiarów terenowych, opracowywaniem tych pomiarów oraz sporządzaniem dokumentacji geodezyjnej. Pomiary terenowe wykonuje się przy pomocy specjalistycznego sprzętu np. niwelatory, tachimetry, bardzo precyzyjne odbiorniki GPS osiągające dokładność pomiaru nawet do 2-3 cm, skanery laserowe, czy nawet drony.
Każdy kto ma w planach budowę własnego domu, w trakcie procesu budowlanego będzie miał styczność z geodetą, który wykona mapę do celów projektowych, wytyczy budynek na działce, a po skończeniu budowy pomierzy i sporządzi mapę powykonawczą, niezbędną do odbioru budowlanego. Geodeta zajmuje się również wykonywaniem podziałów nieruchomości, wyznaczaniem i wznawianiem punktów granicznych, wytyczaniem w terenie przebiegu projektowanych sieci uzbrojenia terenu. Geodeci pracują także przy obsłudze budowy dróg i obiektów inżynierskich typu mosty, wiadukty oraz wykonują pomiary górnicze. Zakres prac jest bardzo szeroki.
- Jak duża jest konkurencja na tym rynku i jak można się wyróżnić?
Konkurencja jest spora. Są duże firmy zatrudniające wielu pracowników, działające na terenie całego kraju jak i za granicą, obsługujące wielkoobszarowe inwestycje. Istnieje również bardzo wiele firm jedno – dwuosobowych, zajmujących się wykonywaniem zleceń raczej lokalnie na mniejszym obszarze. Aby się wyróżnić na tle konkurencji na pewno trzeba mieć nieposzlakowaną opinię, dysponować nowoczesnym sprzętem pomiarowym, wykonywać zlecenia terminowo oraz rzetelnie.
- Czy są jakieś specjalne uprawnienia, które trzeba zrobić, aby wykonywać ten zawód?
Zgodnie z obowiązujący Prawem Geodezyjnym i Kartograficznym, do wykonywania samodzielnych funkcji w dziedzinie geodezji i kartografii niezbędne jest posiadanie uprawnień zawodowych. Uprawnienia zawodowe nadaje się w następujących zakresach:
1) geodezyjne pomiary sytuacyjno-wysokościowe, realizacyjne i inwentaryzacyjne;
2) rozgraniczanie i podziały nieruchomości (gruntów) oraz sporządzanie dokumentacji do celów prawnych;
3) geodezyjne pomiary podstawowe;
4) geodezyjna obsługa inwestycji;
5) geodezyjne urządzanie terenów rolnych i leśnych;
6) redakcja map;
7) fotogrametria i teledetekcja.
Osoby ubiegające się o uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii w wymienionych wyżej zakresach, powinny spełniać następujące warunki:
- posiadają pełną zdolność do czynności prawnych;
- nie były karane za przestępstwo przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego, za przestępstwo przeciwko wymiarowi sprawiedliwości, za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, za przestępstwo przeciwko mieniu, za przestępstwo przeciwko obrotowi gospodarczemu, za przestępstwo przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub za przestępstwo skarbowe;
- posiadają wyższe, średnie lub średnie branżowe wykształcenie geodezyjne;
- posiadają rok praktyki zawodowej w przypadku ukończenia studiów wyższych drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich, 2 lata praktyki zawodowej w przypadku ukończenia studiów wyższych pierwszego stopnia albo 6 lat praktyki zawodowej w przypadku posiadania średniego lub średniego branżowego wykształcenia geodezyjnego;
5) wykażą się znajomością przepisów w dziedzinie geodezji i kartografii.
- Znajomość jakich programów jest konieczna do wykonywania tego zawodu?
Podstawowymi programami, które powinien znać geodeta, to programy specjalistyczne do wykonywania obliczeń geodezyjnych np. C-Geo czy Winkalk oraz programy do edycji map (TurboMAP, Microstation, EWMAPA). Warto również znać programy typu AutoCAD, gdyż często projekty, które mamy do wytyczenia w terenie są sporządzone w formacie CAD. Przydaje się również podstawowa znajomość programów graficznych do obróbki map w postaci rastrowej.
- A czy języki obce są tu potrzebne?
Do wykonywania pracy geodety na terenie Polski znajomość języków obcych nie jest wymagana, ale może być bardzo przydatna. Dużo inwestycji na terenie Polski jest realizowanych przez zagraniczne firmy w związku z czym warto znać np. język angielski minimum w stopniu komunikatywnym, aby móc swobodnie współpracować z taką firmą. Jeśli planujemy pracować jako geodeta za granic, znajomość języka obcego jest konieczna. Specyfika naszej pracy wymaga częstego kontaktu z klientami, projektantami, architektami oraz urzędnikami wobec czego należy biegle posługiwać się językiem branżowym.
- A jak jest z kobietami w tej branży? Jak dużo kobiet kończyło ten sam kierunek co Ty? Czy wiesz czy pracują w branży?
Kiedy kończyłem studia w 2009 r. na moim roku było około 50% kobiet. Na pewno obecnie nie jest to już tak typowo męski zawód jak kilkadziesiąt lat temu. Coraz więcej kobiet pracuje w branży geodezyjnej nie tylko w urzędach, ale także zakładają własne firmy oraz pracują w terenie. Trzeba mieć na uwadze, iż praca w terenie pomimo dużych ułatwień technologicznych w postaci nowoczesnych sprzętów pomiarowych jest często bardzo wymagająca i ciężka fizycznie, wobec czego z moich obserwacji wynika, iż większość Pań pracujących w tej branży nadal w głównej mierze zajmuje się pracami kameralnymi np. sporządzaniem dokumentacji, redakcją map itp.
- A dla kogo to w 100% nie jest dobra profesja?
Jak już wspomniałem wcześniej, specyfika pracy geodety pracującego samodzielnie we własnej firmie wymaga częstego kontaktu z klientami, projektantami, architektami i urzędnikami. Na pewno trzeba być osobą otwartą i komunikatywną, dodatkowo mając styczność z polskimi urzędami trzeba wykazać się dużą cierpliwością i elastycznością. Jest to zawód dla osób z zamiłowaniem do nauk ścisłych oraz takich, które nie wyobrażają sobie pracy tylko za biurkiem. Często praca w terenie wymaga dużej sprawności fizycznej oraz typowo roboczego ubioru. Obowiązkowym wyposażeniem geodety pracującego w terenie są gumowce oraz dobrej jakości szpadel 😉 Tak więc na pewno nie jest to praca dla osób, które wyżej wskazanymi cechami się nie charakteryzują.
- Czy studia są niezbędne, aby wykonywać ten zawód? A może jest jakaś inna ścieżka?
Jeśli ktoś myśli o uzyskaniu uprawnień zawodowych w dziedzinie geodezji i kartografii, to studia są według mnie dobrym wyborem, ponieważ wyraźnie skracają okres praktyki zawodowej wymaganej do uzyskania uprawnień.
Po ukończeniu studiów zgodnie z obowiązującymi zapisami w Prawie Geodezyjnym i Kartograficznym wystarczy rok praktyki zawodowej w przypadku skończenia studiów wyższych drugiego stopnia oraz 2 lata w przypadku ukończenia studiów pierwszego stopnia.
Program studiów jest dość szeroki. W dodatku na studiach drugiego stopnia można wybrać jedną z kilku specjalizacji i po ich ukończeniu pracować niekoniecznie jako geodeta, a na przykład rzeczoznawca majątkowy, pośrednik nieruchomości czy geoinformatyk.
Inna drogą do uzyskania uprawnień są szkoły średnie, technika z klasami o profilu geodezyjnym. W tym przypadku, aby uzyskać uprawniania należy wykazać się minimum sześcioletnim okresem praktyki zawodowej.
- Gdzie można pracować jako geodeta? Jak szukać zatrudnienia w tej dziedzinie?
Możliwości jest kilka. Można poszukać zatrudnienia na etat w firmie geodezyjnej. Osoby świeżo po studiach są najczęściej zatrudniane jako pomocnik geodety/pomiarowy lub do prac kameralnych przy opracowywaniu wyników pomiarów. Po zdobyciu doświadczenia oraz uprawnień zawodowych można spróbować założyć własną działalność gospodarczą i świadczyć usługi z zakresu geodezji i kartografii. Po studiach geodezyjnych można pracować również w administracji publicznej w wydziałach zajmujących się geodezją. Warto też wspomnieć, iż studia w zakresie geodezji i kartografii umożliwiają wybór różnych specjalizacji. Po skończeniu specjalności geoinformatyka można szukać zatrudnienia w firmach informatycznych zajmujących się opracowywaniem danych przestrzennych, tworzącymi systemy informacji o terenie, czy wykonywaniem różnego rodzaju analiz przestrzennych. Inną ze specjalności na studiach jest gospodarka nieruchomościami, która z kolei daję możliwości pracy jako pośrednik nieruchomości, zarządca nieruchomości, czy rzeczoznawca majątkowy.
- Czy nadal jest miejsce na kolejne firmy geodezyjne? A może rynek jest już nasycony?
W mojej opinii rynek jest dość mocno nasycony firmami z tej branży. Geodezja jest ściśle powiązana z budownictwem dlatego ilość zleceń i prac dla geodetów w głównej mierze zależy od tego jak wygląda sytuacja na rynku budowlanym. Obecnie przy wielu inwestycjach, pracy dla geodetów jest dość sporo. Może jednak przyjść taki czas, że gospodarka nieco wyhamuje i pracy już nie będzie na tyle, aby prowadzenie działalności w tym zakresie było opłacalne.
- Złota rada dla osób, które chciałyby zostać geodetą…
Nie można bać się nowych wyzwań. Trzeba podejmować się różnych zleceń, aby nie popaść w monotonię. Warto też stale się rozwijać i śledzić nowości technologiczne w branży oraz nie dać się stłamsić zagmatwanymi i często niejednoznacznymi zapisami w regulacjach prawnych dotyczących wykonywania tego zawodu;)