Szukając swojej pierwszej pracy często decydujemy się na pierwszą złożoną nam ofertę pracy, ciesząc się z możliwości zdobycia doświadczenia w czasach, kiedy tak trudno otrzymać ofertę stażu albo stanowiska juniorskiego. Jednak czasem dostajemy kilka ofert pracy naraz i pojawia się konieczność trudnej decyzji. Szczególnie budzącym emocje aspektem są rodzaje firm i dylemat, w którym z nich pracuje się najlepiej. Mała, rodzinna firma czy może korporacja? Firma z oprogramowaniem na wewnętrzne potrzeby czy sprzedająca swój produkt na zewnątrz?
Sztywny podział firm na rodzaje nie jest możliwy, ponieważ sytuacja jest skomplikowana. Przykładowo „korporacja” to tylko potoczne określenie dotyczące wielkości i typu organizacji w firmie. Korporacje to stosunkowo duże, międzynarodowe podmioty, zwykle z dość skomplikowaną hierarchią zarządzania. Natomiast określenie „praca w korporacji w dziale IT” nie mówi wystarczająco dużo: czy jest to praca nad produktem wewnętrznym? Czy nad produktem przeznaczonym na sprzedaż? A może chodzi o obsługę innych firm i dostarczanie tylko części rozwiązań IT (przykładowo tylko testowanie produktu wypuszczanego przez inną firmę)?
W pierwszej części artykułu przyjrzymy się rodzajom firm w branży IT ze względu na wielkość i typ organizacji, skupiając się na dwóch budzących wyjątkowo duże zainteresowanie: korporacjach i startupach.
Korporacja
Wspomniane we wstępie korporacje stanowią dużą część rynku IT w Polsce. W powszechnie przyjętej terminologii korporacje to duże, międzynarodowe firmy, zwykle ze stosunkowo sztywną hierarchią zarządzania i biurokracją. Praca jest zwykle obwarowana wieloma zasadami i procedurami, bez których trudno byłoby zachować porządek w tak dużej organizacji, choć nie znaczy to, że korporacje nigdy nie są przyjaznym miejscem dla osób kreatywnych i lubiących podążać własną drogą. Często procedury dotyczą jedynie pewnego obszaru zadań, zostawiając dość dużą wolność w innych. Wiele zależy od konkretnej firmy, działu i stylu zarządzania. Obecnie, w erze zwinnych metodyk wytwarzania oprogramowania, wiele korporacji stara się dostosować do trendu swobodniejszej pracy.
Zaletami korporacji są często oferowane atrakcyjne benefity, dość wysokie stawki (zwłaszcza dla osób z większym doświadczeniem), stabilność zatrudnienia na umowie o pracę (nie wszędzie, ale często) i popularność inicjatyw zwiększających szanse na rynku pracy dla osób z mniejszości. Korporacje często dysponują także większą liczbą stanowisk dla stażystów i juniorów, gdyż posiadają zasoby potrzebne do dalszego szkolenia pracowników – zasoby w postaci mentorów na poziomie seniorskim, wewnętrznych szkoleń lub subskrypcji platform szkoleniowych oraz, ogólnie rzecz biorąc, dużego budżetu pozwalającego na inwestycję w nowe osoby. Zaletą jest także jasno określony zakres obowiązków oraz spokojne tempo pracy (w przeciwieństwie do małych, młodych firm, próbujących dynamicznie wybić się na rynku), choć nie jest to prawdą w każdej dużej firmie i zależy od sytuacji.
Wady? Ryzyko trafienia do monotonnego projektu (przykładowo tzw. utrzymaniowego) bez wyzwań i dużych możliwości rozwoju. Zbyt sztywne procedury uprzykrzające codzienną pracę i tłumiące kreatywność. Możliwość zaginięcia w tłumie zbyt dużej liczby pracowników i brak indywidualnego podejścia, dostrzeżenia potrzeb i możliwości jednostki. Oczywiście każda firma ma swoje wady i zalety, a dużo zależy od zespołu, do jakiego trafimy i bezpośredniego managementu.
Startup
Startupy mogą być różnej wielkości, choć tym określeniem zwykle nazywa się małe i młode firmy, realizujące nowatorskie i wizjonerskie projekty, często wspierane finansowo przez mniejszych lub większych inwestorów wierzących w powodzenie nowego produktu na rynku. Startupy zwykle kojarzone są z kreatywnością, nieszablonowym myśleniem i dużą swobodą.
Nietrudno wyliczyć zalety zatrudnienia w startupie: możliwość pracy nad nowymi, ciekawymi projektami, inspirujący ludzie, duże pole do rozwoju (często nie ma sztywnych stanowisk i dana osoba wykonuje obowiązki z różnych obszarów). Na dodatek wiele startupów proponuje pracownikom pakiet akcji firmy. W sytuacji sukcesu na rynku jest to lukratywny zarobek. Do tego stanowisko w startupie, który odniósł duży sukces to atrakcyjny wpis w CV, traktowany prestiżowo podczas rekrutacji.
Jednak praca w startupach ma też swoje wady. Jeśli firma odniesie sukces – wspaniale. A co w przeciwnym razie? Niestety, tylko część startupów odnosi spektakularny sukces. Ten typ firm oferuje zwykle mniejszą stabilność zatrudnienia niż korporacja. W razie porażki istnieje ryzyko zwolnienia dużej liczby osób, a nawet zamknięcia całej firmy. Oprócz tego dynamiczne środowisko i presja na dostarczanie konkurencyjnych rozwiązań powodują konieczność intensywnej, ciężkiej pracy, często przez więcej niż 8 godzin dziennie. Deadline’y bywają bardzo krótkie, a oczekiwania interesariuszy wysokie.
Średnie i małe firmy
Na rynku są także firmy, które nie są ani korporacjami, ani startupami. W zależności od wielkości firmy i przyjętej polityki mogą one bardziej przypominać jeden albo drugi typ firmy pod względem opisanych wad i zalet. Większa firma może nie spełniać powszechnie przyjętych wymogów bycia nazywaną “korporacją”, ale przypominać ją pod względem procedur i biurokracji. Mniejsze firmy mogą sobie często pozwolić na bardziej swobodną organizację i płaską strukturę, która jest możliwa przy zarządzaniu mniejszą liczbą pracowników, nie musi być to jednak reguła. Również takie aspekty jak rodzaje używanych technologii albo obecność nowatorskich projektów mogą wyglądać bardzo różnie. Nie da się ich jednoznacznie przewidzieć patrząc tylko na wielkość i typ organizacji firmy.
Podsumowanie
Choć z korporacjami wiąże się wiele negatywnych stereotypów i skojarzeń, nie warto szufladkować firmy tylko ze względu na wielkość lub typ organizacji. Równie dobrze można trafić na przyjazne środowisko pracy w korporacji, jak i stresujące w małej, rodzinnej firmie. Co więcej, korporacje zwykle mają narzędzia reagowania na mobbing i inne formy niedopuszczalnych zachowań.
Z kolei startupy powszechnie kojarzy się z dużą presją, nowatorskimi ideami i świetnym rozwojem. Decydując się na pracę w takiej firmie nie mamy jednak gwarancji, że akurat na naszym stanowisku otrzymamy możliwość rozwoju z naszych wyobrażeń, nie jesteśmy też w stanie dokładnie przewidzieć dalszego kierunku rozwoju firmy.
Podsumowując, w każdym typie firmy można trafić na lepsze lub gorsze warunki pracy i rezygnacja z aplikowania do firm z danej kategorii nie jest gwarantem sukcesu.