O tym jak bardzo prawo może być zawiłe i skomplikowane, już chyba każdy wie. „Prawo pracy pod lupą”, to cykl wpisów dotyczących zagadnień prawnych, które są istotne z punktu widzenia pracownika, a nie zawsze są w pełni jasne. Podajemy je w przystępnej formie pytań i odpowiedzi. Tym razem, poruszamy zagadnienia dotyczące rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
- Kto może zakończyć stosunek pracy bez wypowiedzenia?
Może to zrobić zarówno pracodawca, jak i pracownik w określonych ustawowo sytuacjach.
2. W jakiej sytuacji, to pracodawca może rozwiązać umowę z winy pracownika (i bez wypowiedzenia)?
a) Jeśli pracownik utraci uprawnienia do wykonywania pracy na danym stanowisku;
b) Jeśli pracownik w rażący sposób naruszy swoje podstawowe obowiązki;
c) Jeśli pracownik popełni przestępstwo, które zostało potwierdzone prawomocnym wyrokiem, albo jest oczywiste.
3. Minęły 2 miesiące od sytuacji, w której pracownik w rażący sposób naruszył swoje podstawe obowiązki, a pracodawca się o tym dowiedział. Czy nadal można z nim rozwiązać umowę o pracę?
Nie. Od momentu uzyskania informacji o sytuacji, która uzasadniałaby rozwiązanie umowy o pracę, nie może minąć więcej niż 1 miesiąc.
- Czy pracodawca musi się z kimkolwiek konsultować w sprawie rozwiązania umowy pracownikowi?
Tak, musi zasięgnać opinii zakładowej organizacji związkowej, która w ciągu 3 dni, może wyrazić swoje zastrzeżenia.
- Czy ze względu na długotrwałą chorobę, pracodawca również może mnie zwolnić?
Tak. Jeśli nie jesteś zdolny do pracy ze względu na chorobę, to w następujących przypadkach, pracodawca może wypowiedzieć Ci umowę:
a) Przy zatrudnieniu poniżej 6 miesięcy -> wówczas, ma do tego prawo, jeśli nie byłeś zdolny do pracy dłużej niż 3 miesiące;
b) Przy zatrudnieniu co najmniej 6 miesięcy, bądź na skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej -> w tej sytuacji, pracodawca ma do tego prawo, jeśli niezdolność do pracy trwa dłużej niż okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące (wszystkie te czynniki łącznie).
Natomiast, jeśli w ciągu 6 miesięcy od rozwiązania umowy o pracę, przyczyna nieobecności ustanie, pracodawca powinien w marę możliwości zatrudnić Ciebie ponownie.
Nie można natomiast zwolnić bez wypowiedzenia z uwagi na chorobę, w momencie, gdy pracownik wróci już do pracy, a przyczyna nieobecności ustanie.
- A co jeśli moja nieobecność w pracy wynika z opieki nad dzieckiem lub choroby zakaźnej?
Pracodawca nie może zwolnić Ciebie w trakcie pobierania zasiłku z tego tytułu/wynagrodzenia i zasiłku ani po powrocie do pracy.
- A jeśli będę nieobecny w pracy (nieobecność usprawiedliwiona) dłużej niż 1 miesiąc z jakiejkolwiek innej przyczyny?
Również wtedy, pracodawca ma prawo zwolnić Cię bez wypowiedzenia. Natomiast, jeśli w ciągu 6 miesięcy od rozwiązania umowy o pracę, przyczyna nieobecności ustanie, pracodawca powinien w marę możliwości zatrudnić Ciebie ponownie.
- W jakich sytuacjach, pracownik może również zerwać stosunek pracy bez wypowiedzenia?
a) Jeśli otrzyma orzeczenie lekarskie, które będzie stwierdzać szkodliwy wpływ danej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go w stosownym terminie na inne, adekwatne i bezpieczne dla zdrowia stanowisko;
b) Gdy dojdzie do ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków względem pracownika.
9. Co się dzieje w sytuacji, jeśli pracodawca naruszy obowiązki względem pracownika?
Pracownik może zerwać stosunek pracy bez wypowiedzenia, ale podając na piśmie przyczynę, a ponadto przysługuje mu odszodowanie równe wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.
- A jeśli wg. pracodawcy, rozwiązanie umowy przez pracownika bez wypowiedzenia będzie nieadekwatne?
Wówczas, pracodawca może domagać się odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Decyzję o odszkodowaniu podejmuje sąd pracy.
- A czy pracownik również może domagać się odszkodowania bądź innego rodzaju rekompensaty za rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia?
Pracownik może domagać się odszkodowania, bądź przywrócenia do pracy. Ostateczną decyzję podejmie natomiast sąd pracy.
Artykuł powstał w oparciu o Kodeks Pracy (Ustawa z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy wraz z późniejszymi zmianami)
