O tym jak bardzo prawo może być zawiłe i skomplikowane, już chyba każdy wie. „Prawo pracy pod lupą”, to cykl wpisów dotyczących zagadnień prawnych, które są istotne z punktu widzenia pracownika, a nie zawsze są w pełni jasne. Podajemy je w przystępnej formie pytań i odpowiedzi. Tym razem, poruszamy zagadnienia dotyczące urlopu bezpłatnego.
- W jakich przypadkach mi jako pracownikowi przysługiwać będzie urlop bezpłatny?
a) Gdy złożysz o to wniosek
b) Gdy pracodawca udzieli Ci go, byś mógł wykonywać pracę u innego pracodawcy
c) Gdy jesteś młodocianym pracownikiem i akurat przypadają ferie szkolne
d) Również wtedy, gdy zdobywasz lub uzupełniasz wiedzę i umiejętności w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych
Oczywiście są również przepisy szczególne, które poszerzają spektrum tych sytuacji o następujące przypadki:
- Gdy wykonujesz działalność związkową
- Na celu pełnienia funkcji radnego, posła, senatora
- Na czas trwania dziennych studiów doktoranckich,
- Na czas trwania dzinnych studiów doktoranckich
- Na czas pełnienia służby konsularno-dyplomatycznej
- W przypadku pełnienia służby policjanta
- Czy jeśli wezmę urlop bezpłatny, to będzie mi się to wliczało do ogólnego stażu pracy?
Niestety nie. Nie wlicza się on do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, zatem nie jest uwzględniany przy obliczaniu stażu pracy pracownika. Oczywiście w konkretnej firmie mogą obowiązywać korzystniejsze rozwiązania i np. ten urflop będzie się wówczas wliczał do stażu.
Wyjątkiem jest urlop bezpłatny dla młodocianych oraz urlop bezpłatny udzielany na potrzeby pracy u innego pracodawcy (wlicza się do ogólnego stażu pracy).
- Czy podczas urlopu bezpłatnego jestem ubezpieczony?
Przebywanie na urlopie bezpłatnym nie jest również okresem ubezpieczeniowym, w związku z czym stanowi przerwę w opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.
- Jeśli złożę wniosek o urlop bezpłatny, to czy pracodawca może mi go odmówić?
Tak, pracodawca może nie wyrazić zgody na ten urlop i nie musi wręcz swojej decyzji uzasadniać. Pracownik natomiast nie może tego zaskarżyć (oczywiście pod warunkiem, że ta odmowna decyzja nie ma charakteru dyskryminacyjnego)
Wyjątkiem są niektóre rodzaje urlopów bezpłatnych udzielanych na mocy przepisów pozakodeksowych (wtedy pracodawca ma obowiązek udzielić takiego urlopu).
- Jeśli jestem młodocianym, uczęszczam do szkoły dla pracujących, to czy pracodawca udzieli mi urlopu na czas ferii szkolnych?
Oczywiście. Na Twój wniosek pracodawca jest zobowiązany udzielić Ci urlopu bezpłatnego w okresie ferii szkolnych, który łącznie z urlopem wypoczynkowym nie przekroczy 2 miesięcy.
- Czy pracodawca w trakcie trwania takiego urlopu może kazać mi wrócić do pracy i zakończyć urlop?
Jest to możliwe wyłącznie jeśli korzystasz z takiego urlopu przez dłużej niż 3 miesiące, przy udzielaniu urlopu taka ewentualność została przewidziana i gdy istnieją istotne przyczyny.
- A co jeśli złożyłem wniosek o urlop bezpłatny na krótszy czas niż 3 miesiące np. 1,5 miesiąca? Czy wtedy pracodawca również może mnie odwolać z urlopu?
Jeśli urlop bezpłatny został udzielony Ci na okres 3 miesięcy lub krótszy, to niedopuszczalne jest odwołanie Ciebie z urlopu.
- A jeśli zachoruję w czasie urlopu bezpłatnego, to czy mogę iść na tzw. L4 i otrzymam za to zasiłek?
Niestety nie. Urlop bezpłatny jest okresem nieskładkowym. Oznacza to, że za czas choroby podczas urlopu bezpłatnego nie przysługuje ani wynagrodzenie chorobowe ani zasiłek chorobowy.
9. No dobra, a jeśli zachoruję chwilę przed rozpoczęciem urlopu bezpłatnego, który został mi już udzielony i czas choroby pokryje się z planowanym urlopem bezpłatnym, to czy zostanie on przerwany i wówczas będę mógł skorzystać z L4?
Niestety nie jest tak, jak w przypadku urlopu wypoczynkowego. zwolnienie lekarskie nie przerywa urlopu bezpłatnego udzielonego pracownikowi. W czasie jego trwania nie przysługuje prawo do zasiłku chorobowego, opiekuńczego, macierzyńskiego, świadczenia rehabilitacyjnego ani do tzw. wynagrodzenia chorobowego.
Artykuł powstał w oparciu o Kodeks Pracy (Ustawa z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy wraz z późniejszymi zmianami)
